De overstap naar een koolstofslimme economie die op een slimme en klimaatvriendelijke manier gebruik maakt van koolstofbronnen en tegelijkertijd de economische en industriële activiteit in België en Europa behoudt en stimuleert: het is een uitdaging van formaat voor onze maatschappij, en bij uitbreiding ook voor de energie- en waterintensieve sector van de chemie en life sciences.
Die industrie speelt een cruciale rol in de overstap naar een duurzame samenleving. De indicatoren inzake energieverbruik, energie-efficiëntie en broeikasgassen tonen aan hoe deze sector al is overgeschakeld naar energiebronnen die het klimaat minder belasten en in welke mate de energie-efficiëntie is toegenomen, waardoor het mogelijk is om meer te produceren met minder energie. De indicator omtrent hulpbronnenefficiëntie geeft aan hoe alternatieve grondstoffen onderzocht worden in het kader van wat haalbaar is gezien de hoge wereldwijde vraag naar chemieproducten. De twee waterindicatoren bevestigen dat de sector zijn watervoetafdruk verkleint, zowel wat het waterverbruik als de kwaliteit van het afvalwater betreft. Maar om de doelstelling van het klimaatakkoord van Parijs te halen, wordt er meer verwacht in de transitie naar een duurzame maatschappij.
Anderzijds is de chemie- en kunststoffenindustrie ook een leverancier van energie-efficiënte en energiebesparende oplossingen doorheen de economie, zoals lichtgewicht composieten voor toepassingen in de autosector, thermische isolatiematerialen, hoogtechnologische materialen voor windmolens en zonnepanelen, opslag en gebruik van CO2 als hulpbron en koolstofneutrale brandstoffen. De sector vergroot dus voortdurend zijn eigen duurzaamheid en produceert producten en technologieën die bijdragen tot de vermindering van broeikasgassen elders in de samenleving.
De weg naar een koolstofslimme economie is op verschillende manieren verbonden met de chemie en life sciences. Klimaattechnologieën kunnen marktopportuniteiten creëren voor de sector, op voorwaarde dat de productie in Europa op een rendabele manier behouden blijft gezien de internationale context. Dat neemt niet weg dat EU-bedrijven ook geconfronteerd worden met een reeks EU-klimaatgerelateerde kosten.
Er zullen slimme keuzes moeten worden gemaakt bij de implementatie van nieuwe beleidsregels om de klimaatdoelstellingen in lijn te brengen met de economische wereldwijde context en sociale aspecten zoals betaalbaarheid en beschikbaarheid van alternatieven. Enkel als deze drie speerpunten – planeet, mensen en welvaart – evenwichtig gestimuleerd worden, kunnen we een duurzame, klimaatneutrale toekomst tegemoet gaan.
Wereldwijde uitdagingen, zoals de klimaatverandering, de energietransitie en de overstap naar een koolstofslimme maatschappij, vragen om een globale aanpak. We kunnen immers maar evolueren in de richting van een koolstofneutrale samenleving als we allemaal samenwerken om de bestaande technologische, sociale en economische kloven te overbruggen. En dat vereist een evenwichtig, innovatiegericht en globaal klimaatbeleid dat de industrie van de chemie en life sciences voldoende capaciteit biedt om op internationaal niveau te concurreren (rekening houdend met minder ambitieuze beleidsregels die elders in de wereld gelden bij concurrenten van Europa) en om toegang te krijgen tot de nodige financiële middelen. Alleen met een dergelijk weloverwogen beleid dat enerzijds de concurrentie- en innovatiekracht van de Europese industrie ondersteunt en anderzijds de klimaatverandering bovenaan de innovatieagenda plaatst, zal de chemie en life sciences in België en Europa voldoende opportuniteiten krijgen om duurzame innovaties te blijven ontwikkelen die nodig zijn om bij te dragen aan oplossingen voor het wereldwijde klimaatprobleem.
